Σκηνικό στα μέτρα της Άγκυρας στήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προδικάζοντας και τα επόμενα βήματα της κατοχικής δύναμης, τόσο στα ελληνοτουρκικά όσο και το Κυπριακό.
Η Άγκυρα πέρασε αλώβητη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (10-11 Δεκεμβρίου), κι αυτό ενισχύει τον Ερντογάν να προχωρήσει στα επόμενα του βήματα στην Ανατολική Μεσόγειο, την ίδια ώρα κατά την οποία σε διπλωματικό επίπεδο γίνονται κινήσεις στο παρασκήνιο για το Κυπριακό.
Το γερμανικό λόμπι πέτυχε να περάσει τη γραμμή του, υιοθετώντας μια πιο ενισχυμένη ρητορική για τη συμπεριφορά της κατοχικής Τουρκίας, μεταθέτονατας επί της ουσίας το θέμα των κυρώσεων για τον ερχόμενο Μάρτιο! Σημειώνεται συναφώς πως την υστάτη είχε παρέμβει και το ΝΑΤΟ μέσω της Πολωνίας, για να πέσει στα μαλακά η όποια απόφαση αφορούσε την Τουρκία και τούτο προφανώς και μέτρησε. Την ίδια ώρα, το Βερολίνο αφήνει να εννοηθεί πως η Ε.Ε. θα πρέπει να αναμένει και τη στάση που θα τηρήσει έναντι της Τουρκίας και η νέα αμερικανική κυβέρνηση και το ενδεχόμενο να υιοθετηθούν κυρώσεις για τους S-400.
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τη Γερμανία συντάχθηκαν, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πολωνία, η Μάλτα και η Ουγγαρία.Υπέρ των ελληνικών και κυπριακών θέσεων τάχθηκαν η Γαλλία, η Αυστρία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία, η Ιρλανδία και η Δανία.
Είναι σαφές πως η απόφαση-συγκάλυψη των τουρκικών επεκτατικών κινήσεων της κατοχικής δύναμης, αφαίρεσε από τη διπλωματική εξίσωση το «μαστίγιο» και άφησε μόνο το «καρότο». Προφανώς κι αυτή η συνταγή θα ενθαρρύνει την Άγκυρα να συνεχίσει την επιθετική της πολιτική και να είναι πιο απαιτητική στις, ούτως ή άλλως, παράνομες και παράλογες αξιώσεις της.
Η απόφαση των μη κυρώσεων στέλνει, πάντως, τον λογαριασμό στην Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες έχουν συναινέσει στην προσέγγιση αυτή.
Στο πεδίο του Κυπριακού, η προσοχή παραμένει στη σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, που χρονικά τοποθετείται το δεύτερο δεκαπενθήμερο Ιανουαρίου και χώρος σύναξης θα είναι μάλλον η Ελβετία. Το επόμενο βήμα είναι η επίσκεψη στην Άγκυρα της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, που κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιηθεί στις 16 Δεκεμβρίου. Στη Νέα Υόρκη αναμένουν την οριστικοποίηση της συνάντησης και θα αποφασισθεί κατά πόσο η κ. Λουτ θα επισκεφθεί στη συνέχεια τη Λευκωσία και την Αθήνα. Ενόψει αυτών των κινήσεων, υπάρχει παρασκηνιακά έντονη δραστηριότητα, με επαφές προετοιμασίας του εδάφους.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντως, δεν τίθεται θέμα να γίνει αποδεκτή συμφωνία δύο κρατών στο Κυπριακό και τούτο έχει διαμηνυθεί προς τα Ηνωμένα Έθνη.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία, την οποία είχαν ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες τέθηκε μεταξύ άλλων και το Κυπριακό. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο Σαρλ Μισέλ επισήμανε πως η Ένωση μπορεί να αποδεχθεί οτιδήποτε υιοθετήσουν οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό, φτάνει να είναι στις γραμμές του ομοσπονδιακού μοντέλου.
Η αναφορά αυτή έγινε επειδή στις Βρυξέλλες φτάνουν μηνύματα πως στο Κυπριακό μπορούν να τεθούν προς συζήτηση κι άλλες εναλλακτικές λύσεις. Και ενώ είναι προφανές πως στην Ένωση μπορούν εάν το επιθυμούν να τετραγωνίσουν τον κύκλο, ωστόσο, είναι σαφές πως δεν μπορούν να αποδεχθούν στους κόλπους της ένα μόρφωμα δύο κρατών, που θα προκαλεί έντονες δυσλειτουργίες.
Την ίδια ώρα, στο στρατόπεδο των Βρετανών, ο στόχος παραμένει η σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς και συζήτηση διάφορων εναλλακτικών σεναρίων για το περιεχόμενο της συμφωνίας. Το Λονδίνο, έχοντας σε Αθήνα και Άγκυρα δύο πρέσβεις με προηγούμενη εμπειρία στο Κυπριακό (εμπλοκή το 2004), καλλιεργεί, όπως είναι γνωστό, τη διεύρυνση της ατζέντας. Αυτό, όπως είναι γνωστό, οδηγεί στη βρετανική προσέγγιση, πως μεταξύ της θέσης για χαλαρή ομοσπονδία και τη λύση δύο κρατών, μπορεί να υπάρξει «χρυσή τομή». Το μόνο θέμα που απασχολεί το Λονδίνο είναι να μην επηρεασθούν οι στρατιωτικές βάσεις, που διατηρούν στο νησί. Αυτό, όμως, για να διασφαλισθεί πρέπει μια συμφωνία να περιλαμβάνει τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στη Λευκωσία αυτό που κρατούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (10-11 Δεκεμβρίου) είναι οι αναφορές που δείχνουν πως οι τουρκικές ενέργειες είναι νομικά και πολιτικά παράνομες. Την ίδια ώρα, το θέμα των κυρώσεων παραμένει στα αζήτητα και η προσοχή του Προέδρου Αναστασιάδη είναι η σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης. Η πραγματοποίηση της σύναξης αυτής εκτιμάται από τη Λευκωσία ότι θα σταματήσει την Άγκυρα από τις μονομερείς ενέργειες της.
Η απόφαση, ωστόσο, της Ε.Ε. κάθε άλλο παρά μπορεί να στηρίξει αυτή την εκτίμηση της Λευκωσίας. Η Άγκυρα ετοιμάζεται ήδη για τα επόμενα βήματα, τόσο στην Αμμόχωστο όσο και στη θάλασσα.
Ανάλυση: Κυβέρνηση σε συμπληγάδες… την
Πέμπτη κρίνονται πολλά.
Τυχόν καταψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού θα προκαλέσει πολιτειακή κρίση και θα φέρει το κράτος σε αδιέξοδο ενώ ασφαλώς οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες «σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας», σύμφωνα με σημείωμα που κατέθεσε στους πολιτικούς αρχηγούς η Υπηρεσία Κοινοβουλευτικών Επιτροπών με οδηγίες του Προέδρου της Βουλής, Αδάμου Αδάμου.
Με βάση τους υπάρχοντες συσχετισμούς δυνάμεων στη Βουλή είναι ανοικτό το ενδεχόμενο καταψήφισης του προϋπολογισμού και γι᾽ αυτό η κυβέρνηση σε συνεργασία με το κυβερνών κόμμα θέλουν να εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες διαλόγου ώστε να εξασφαλίσουν το μαγικό αριθμό που θα αποτρέψει τα χειρότερα. Η προσπάθεια εστιάζεται στην εξασφάλιση της υποστήριξης από βουλευτές πέραν του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ, που έχουν ανακοινώσει επισήμως ότι θα καταψηφίσουν τον προϋπολογισμό. Ως εκ τούτου, καθοριστική αναμένεται να είναι η ψήφος των υπολοίπων βουλευτών.
Το τοξικό κλίμα των τελευταίων ημερών δεν επιτρέπει την πολιτική συνεννόηση αλλά σε κάθε περίπτωση, εκφράζεται η εκτίμηση ότι εύκολα ή δύσκολα ο προϋπολογισμός θα υπερψηφιστεί. Κλειδί για τη συνέχεια είναι οι ψήφοι των βουλευτών της ΕΔΕΚ, των αποχωρήσαντων από το ΔΗΚΟ, της Αλληλεγγύης, Συμμαχίας Πολιτών, ΕΛΑΜ και της ανεξάρτητης, Άννας Θεολόγου.
Ωστόσο, σε περίπτωση κατά την οποία την Πέμπτη καταψηφιστεί ο προϋπολογισμός η κυβέρνηση έχει το συνταγματικό δικαίωμα να καταφύγει στη Βουλή για κατάθεση εξόδων για τους πρώτους δύο μήνες του χρόνου, ώστε να διασφαλιστεί η πληρωμή τρεχουσών υποχρεώσεων (μισθών, επιδομάτων, λειτουργικών δαπανών του κράτους). Δεν μπορεί ωστόσο να πληρωθούν αναπτυξιακά έξοδα. Μέσα σε αυτό το δίμηνο η κυβέρνηση κερδίζει χρόνο ώστε να υπάρξει εκ νέου κατάθεση του προϋπολογισμού. Εάν όμως η Βουλή δεν εγκρίνει ούτε τον προϋπολογισμό, ούτε και τα δωδεκατημόρια τότε ουσιαστικά το κράτος οδηγείται σε παράλυση.
Η διασύνδεση του προϋπολογισμού με το σκάνδαλο των διαβατηρίων αυξάνει την πολιτική και επικοινωνιακή πίεση της αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση. Η προϋπόθεση που έθεσε το Δημοκρατικό Κόμμα για να ψηφίσει τον προϋπολογισμό αναγάγει το θέμα των διαβατηρίων σε μείζον πολιτικό διακύβευμα και στριμώχνει περαιτέρω την κυβέρνηση. Το δίλημμα «δώστε πρόσβαση στον Οδυσσέα Μιχαηλίδη στους φακέλους των πολιτογραφήσεων διαφορετικά ο προϋπολογισμός δεν περνά», εξελίσσεται σε ευθεία σύγκρουση του ΔΗΚΟ με το Προεδρικό, με απρόβλεπτο τέλος, ενώ το ΑΚΕΛ παρακολουθεί τη σύγκρουση από πολύ κοντά. Τα δύο μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης παρότι δεν έχουν καταλήξει σε οποιαδήποτε απόφαση για το 2023, μοιάζουν σαν έτοιμα από καιρό για συνεργασία, ώστε να διεκδικήσουν με αξιώσεις την επιστροφή στην εξουσία. Προς το παρόν η κοινή τους προσπάθεια αποσκοπεί στην αποδόμηση της κυβέρνησης και η εφ᾽ όλης της ύλης σύγκρουση σε όλα τα μεγάλα θέματα, από το κυπριακό και την οικονομία, μέχρι την πανδημία και τα άλλα ζητήματα.
Κυβέρνηση και ΔΗΣΥ αντιστρέφουν τα πυρά, κυρίως στον Νικόλα Παπαδόπουλο, στον οποίο αποδίδουν σκοπιμότητα με προσωπική πολιτική ατζέντα και τον κατηγορούν ευθέως ότι προκειμένου να υπηρετήσει τους σχεδιασμούς του δεν διστάζει να προκαλέσει πολιτειακή κρίση.
Το σενάριο καταψήφισης του προϋπολογισμού προκαλεί εντονότατη ανησυχία στην κυβέρνηση, μεσούσης μάλιστα της υγειονομικής κρίσης, η οποία προκαλεί ασφυκτική πίεση στα οικονομικά του κράτους. Η οικονομική στενότητα της κυβέρνησης αφαιρεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διαχείριση της πανδημίας. Σε αντίθεση με την απλόχερη οικονομική αποζημίωση που καταβλήθηκε κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, αυτή τη φορά η κυβέρνηση μετρά συνεχώς τα κουκιά της για να δει πως θα τα φέρει βόλτα, γεγονός το οποίο αυξάνει τη δυσαρέσκεια και τις αντιδράσεις από επαγγελματίες, επιχειρηματίες και μισθωτούς, που πλήττονται καίρια από τα περιοριστικά μέτρα.
Το επόμενο δεκαήμερο αναμένεται να είναι καθοριστικό και στο μέτωπο της πανδημίας, αφού αναμένεται να αποτιμηθεί η αποτελεσματικότητα των τελευταίων περιοριστικών μέτρων, που ισχύουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματα είναι καλά και παρατηρηθεί δραστική βελτίωση της επιδημιολογικής εικόνας, δεν αποκλείεται να υπάρξουν σκέψεις για μερική άρση κάποιων μέτρων. Επί του παρόντος όμως τίποτε δεν θεωρείται δεδομένο ενόσω η κατάσταση παραμένει οριακή. Ορόσημο στη διαχείριση της πανδημίας είναι το εμβόλιο κατά του covid, το οποίο θα πρέπει να αναμένεται στην Κύπρο το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Αυτές τις μέρες σχεδιάζεται το εμβολιαστικό πρόγραμμα που θα εφαρμόσει η Κύπρος, το οποίο θα ανακοινωθεί την ερχόμενη Τρίτη, από την αναπληρώτρια διευθύντρια των Ιατρικών Υπηρεσιών δρ Όλγα Καλακούτα, παρουσία του υπουργού Υγείας, Κωνσταντίνου Ιωάννου.
